Met een voortraject van meer dan 400 evenementen in heel Duitsland, met meer dan 300 recente vertalingen van Nederlandstalige literatuur in het Duits, en met een eerste stroom enthousiaste recensies en reacties in de Duitse pers, is het gastlandschap nu reeds een succes. En dan moet het hoogtepunt nog komen: de 300 evenementen in en rond de Frankfurter Buchmesse zelf.
Duitsland vormt voor de Nederlandstalige de belangrijkste exportmarkt. De Frankfurter Buchmesse, die dit jaar van 19 t/m 23 oktober plaatsvindt, is de grootste en meest invloedrijke boekenvakbeurs ter wereld. Uitgevers, agenten, vertalers en andere professionals uit het internationale boekenvak onderhandelen in Frankfurt over vertaalrechten, proberen hun meest succesvolle titels te verkopen aan zoveel mogelijk landen, of hopen net die ene parel te ontdekken.
Ook trekt de Buchmesse veel media-aandacht, ieder jaar zijn er bijna 10.000 geaccrediteerde journalisten. Daarbij evolueert de Frankfurter Buchmesse steeds meer van boekenbeurs naar een cultureel festival. Door die ontwikkelingen is de aandacht voor de 'Ehrengast', die wordt geselecteerd op basis van een bidbook, exponentieel toegenomen.
Dit jaar valt die eer te beurt aan Vlaanderen en Nederland, die hun cultuur en literatuur samen presenteren onder het motto 'Dit is wat we delen'. Het is de tweede keer dat ons taalgebied als eregast in de kijker staat in Frankfurt, na een succesvolle editie in 1993. Daarmee zijn we de eerste Europeanen die een tweede gastlandprogramma mogen organiseren. Nederland en Vlaanderen zetten daarbij in op een gastland 2.0, waarbij niet alleen de literatuur maar ook de cultuur uit de lage landen breed onder de aandacht wordt gebracht, zowel op de Buchmesse en in Frankfurt als door het hele jaar heen in heel Duitsland.
- De openingsceremonie op dinsdagavond met deze sprekers uit Vlaanderen en Nederland: de Vlaamse minister-president Geert Bourgeois, de Nederlandse minister van Cultuur Jet Bussemaker, en niet één maar twee auteurs: Charlotte Van den Broeck en Arnon Grunberg.
- De opening van het gastlandpaviljoen, aansluitend op de openingsceremonie, door de Nederlandse en Belgische koningen.
- Een paviljoen van 2.300 vierkante meter, geïnspireerd op het strand en de horizon van de Noordzee, dat lééft. Met doorlopend auteursprogramma’s in het theater, een bioscoop, virtual reality, een tentoonstelling over onze boekdrukkunst, stripauteurs en illustratoren die samen live een magazine maken, een expositie met alle in het Duits vertaalde literatuur uit en boeken over Nederland en Vlaanderen, een boekenwinkel, enzovoort.
- Op de Agora, het binnenplein van de Messe, 'The Kinky and Cosy Experience' van stripauteur Nix, het 'Arnon Grunberg Lab', vertoning van auteursfilms, de 'Boekendokter' en een gloednieuwe virtual reality installatie van Jaap Robben & Sara Kolster.
- 72 auteurs (proza, poëzie, non-fictie, kinder- en jeugdliteratuur en strips) reizen mee en hebben een uitgebreid programma met optredens op de beurs en in de stad. Tegelijkertijd nodigen ook festivals als Open Books een hele schare aan auteurs uit Vlaanderen en Nederland uit.
- Elke avond van 17.00 tot 19.00 uur is het Happy Hour in het paviljoen. De Vlaamse radiozender Klara zendt dan live uit, en uitgevers en auteurs zijn welkom om met hun internationale contacten een drankje te nuttigen, en te poseren voor het dagelijkse fotomoment.
- De gemeenschappelijke uitgeversstand in hal 5.0, waar de meeste Vlaamse en Nederlandse uitgevers en de medewerkers van beide letterenfondsen hun afspraken hebben. In het midden van die stand staat het CB Lowlands Podium met (boek)presentaties van Duitse, Vlaamse en Nederlandse uitgevers.
- In de stad stellen musea voor, tijdens en na de Buchmesse, werk van Nederlandse en Vlaamse kunstenaars tentoon, van Fiona Tan in het MMK en David Claerbout in het Staedel museum tot een overzichtstentoonstelling van Vlaamse en Nederlandse architectuur in het Duitse Architectuur museum. Er vindt ook een filmfestival plaats dat films uit Vlaanderen en Nederland op het programma heeft staan, en ook theaterhuizen programmeren tijdens de Buchmesse Vlaamse en Nederlandse stukken.
- In Mousonturm, het officiële gastlandcafé in de stad, is iedereen doorlopend welkom om een Nederlands of Vlaamse hapje te komen eten. Ook hier worden allerlei evenementen georganiseerd, met als hoogtepunt het eregastfeest op donderdagavond: een literaire avond en dansfeest in één
Op zondag 23 oktober om 15u30 geven Vlaanderen en Nederland de fakkel door aan Frankrijk, dat in 2017 eregast is in Frankfurt. We hopen dan te mogen terugblikken op een echt gastland 2.0, met meer evenementen, meer persaandacht, meer auteurs, meer Duitse vertalingen en meer buzz dan ooit tevoren. En dan nog is het feest niet gedaan, want tot eind 2016 loopt in Duitsland de speciale boekhandelsactie door, met onder meer 60 lezingen door Nederlandse en Vlaamse auteurs.
Het Vlaams Fonds voor de Letteren en het Nederlands Letterenfonds kijken ernaar uit om de komende jaren dit gigantische project te verzilveren, en verwachten dat het aantal vertalingen, van alle genres en in alle talen, duurzaam zal stijgen. De nieuwe generatie auteurs die we in Frankfurt presenteren, zal zich meer dan ooit welkom voelen op internationale podia. De Nederlandstalige literatuur zal een nog steviger plek krijgen op de wereldkaart. En ook de Vlaams-Nederlandse culturele samenwerking, zeker op het vlak van de letteren, zal de komende jaren nog verder worden verstevigd.
> Frankfurt 2016 in cijfers...
> Een selectie uit de Duitse pers...
> Hoe accreditatie aanvragen...
> www.buchmesse.de...
Noot voor de pers: 72 Vlaamse en Nederlandse auteurs reizen mee naar Frankfurt. Om alles vlot te laten verlopen, vragen we u voor interviewverzoeken aan te kloppen bij Hanneke Marttin (Nederland) en Els Aerts (Vlaanderen).
